کشت هیدروپونیک (قسمت اول)

در مقاله کشت هیدروپونیک با ما همراه باشید.

پیش مقدمه :

پس از عرض سلام و درود خدمت شما دوستان همیشگی سایت و مجموعه ی بزرگ پارادایس خدا را شاکرم که دوباره فرصتی دست داد تا در خدمت شما دوستان عزیز باشم .

اینجانب دارنده ی مدرک کارشناسی در رشته ی کشاورزی بوده و با توجه به تجربه ی کاری 15 ساله ی خود در زمینه های گوناگون علوم و مشاغل کشاورزی و مدارک متعدد در این زمینه تاکنون مقالات بسیاری در اختیار شما عزیزان قرار داده ام .

این بار قرار است قدم بزرگی در زمینه ی کشت هیدروپونیک برداشته و شما را با کتاب های بزرگی که در این زمینه نوشته شده است نظیر کتاب کشت هیدروپونیک تالیف دکتر هاروارد رش آشنا سازم لازم به ذکر است که این کتاب به زبان انگلیسی بوده و این جانب این کتاب را به همراه مطالب علمی دیگر گرد آوری نموده و به صورت زبانی ساده و قابل درک برای همه ی اقشار تحصیلی در آورده ام و بدون کوچک ترین غرض مالی آن را در اختیار این مجموعه که خواهان پیشرفت علمی دوست داران خود است قرار داده ام و مطمئن باشید با مطالعه ی کامل این فصل ها شما به یکی از نخبگان در این زمینه یعنی کشت هیدروپونیک تبدیل خواهید شد .

این مجموعه مقالات به ریز ترین مطالب در زمینه ی رشدی گیاهان توجه نموده و صرفا به کشت هیدروپونیک محدود نمی گردد .

برای شما بالاترین درجات الهی و سعادت را آرزومندم .

.

فصل اول :

نگاهی اجمالی بر گذری از تاریخچه ی کشت هیدروپونیک در سراسر دنیا :

اگر دوستداران این علم یعنی کشت هیدروپونیک بخواهند در مورد تاریخچه ی کشت هیدروپونیک اطلاعاتی در اختیار داشته باشند باید گفت که :

1 – در سنگ نوشته های موجود در مصر که سابقه ی آن ها به چند صد سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد از پرورش دادن گیاهان در داخل آب سخن به میان آورده اند .

2 – باغ هایی که به صورت معلق در سرزمین آزتک واقع در مکزیک وجود داشته اند .

3 – باغ های معلقی که در کشور چین در زمان های بسیار قدیم موجود بوده اند .

4 – وجود باغ های معلق در سرزمین بابل که یکی از معروف ترین اسناد تاریخی در این زمینه یعنی کشت هیدروپونیک می باشد

5 – تئوفراست که دانشمندی قبل از دوره ی ارسطو یعنی حدودا سال های 287 الی 372 قبل از میلاد مسیح می باشد در زمینه ی تغذیه ی محصولات کشاورزی آزمایشات گوناگونی را انجام داده است .

و . . .

علم کشت هیدروپونیک بررسی های جدید و امروزی خود را مرحون زحمات دانشمند بلژیکی ژان ون هلمونت در قرن شانزده میلادی می باشد . او تلاش های خود زمینه ی مطالعه و بررسی این موضوع پرداخت که گیاهان چه میزان مواد غذایی مورد نیاز خود را قادرند از آب جذب نمایند .

.

ژان ون هلمونت یک نهال درخت بید را به وزن 2.26 کیلوگرم را درون ظرفی که حاوی 90 کیلوگرم خاک خشک بوده و بوسیله ی روکشی پوشانده شده بود ( به منظور منظور جلوگیری نمودن از ورود ذرات اضافی به خاک ) پرورش داد . ژان ون هلمونت به مدت پنج سال این نهال را بوسیله ی آب باران آبیاری نمود . بعد از پنج سال به کشف مهمی نائل آمد . او درخت بید را وزن نمود و متوجه شد که وزن درخت به میزان 72.5 کیلوگرم افزایش یافته است . این در حالی بود که نه تنها به وزن خاک چیزی نیفزوده بود بلکه به میزان 57 گرم نیز از وزن خاک کم شده بود . نتیجه ی کشف او این بود که گیاهان به منظور رشد خود مواد مورد نیاز خود را از آب تهیه می نمایند . نقطه ضعف کشف او این بود که ژان ون هلمونت در آن زمان نمی دانست که گیاهان به منظور رشد خود به اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در هوا نیز نیاز دارند .

در سال 1699 میلادی کشف جدیدی در این زمینه صورت گرفت شخصی انگلیسی به نام جان وود وارد به صورت آزمایشی گیاهانی را در داخل آب هایی که در آن ها انواع مختلفی از خاک ها قرار داده شده بود کاشته و پرورش داد . جان وود وارد متوجه شد که بیشترین میزان رشد در گیاهان به آبی باز می گشت که دارای میزان خاک بیشتری بوده است . جان وود وارد انگلیسی از آزمایش خود نتیجه گیری نمود که رشد نمودن گیاهان توسط موادی که مستقیما در آب وجود دارند تامین نمی گردد بلکه رشد نمودن گیاهان نیازمند و وابسته به مواد مشخصی است که در آب موجود می باشد و آن مواد توسط خاک تامین می گردد .

.

با توجه به اینکه علوم مختلف وابسته به همدیگر می باشند و به صورت موازی در کنار یکدیگر حرکت می کنند این علم نیز یعنی علم کشت هیدروپونیک وابسته به پیشرفت علومی نظیر شیمی بود . همان طور که گفتیم با پیشرفت علم شیمی و هم چنین پیشرفت روش های تحقیقی در این زمینه برنامه هایی که برای شناخت این گونه مواد در گذشته به کندی صورت می گرفت و افرادی نظیر جان وارد بدان مطلع نشد بالاخره در سال 1802 میلادی فردی به نام دساشور توانست به این مطلب پی ببرد که به طور کلی گیاهان از موادی شیمیایی ساخته شده اند و این مواد مورد نیاز خود را توسط آب خاک وهوا دریافت می کنند .

.

پس از گذشت 47 سال یعنی در سال 1851 میلادی این مطلب دساشور توسط شیمیدان فرانسوی یعنی بوسینگالت کشف گردید . او گیاهانی را در ماسه و کوارتز و هم چنین زغال چوب پرورش داد و آزمایشات خود را در این زمینه تکمیل نمود . نتیجه ی آزمایشات او این بود که گیاهان حاوی نیتروژن و سایر مواد معدنی می باشند . و گیاهان به منظور زنده ماندن و رشد به موادی مانند کربن و اکسیژن ( که اکسیژن مورد نیاز خود را گیاهان بوسیله ی هوا تامین می نمایند ) و هیدروژن نیاز دارند . و هم چنین او به این مطلب پی برد که گیاهان به آب به منظور تامین هیدروژن برای رشد خود نیاز دارند .

.

پس از انجام آزمایشات گوناگون در این زمینه بالاخره محققین موفق شدند اثبات نمایند که گیاهان قادرند با رطوبت متوسط در محیط هایی که دارای مواد معدنی ضروری و مورد نیاز برای گیاهان باشد پرورش یابند .

ولی هنوز باید برای اینکه گیاهان در محیط آبی پرورش یابند این مواد معدنی مورد نیاز شناسایی می شدند .

در طی سال های 1860 الی 1861 مواد معدنی مورد نیاز برای رشد گیاهان در محیط کشت آبی توسط

Knop

و

Sachs

که دو دانشمند آلمانی بودند پایه ریزی گردید .

مجموعه تحقیقات ایشان بعد ها به عنوان اساس و پایه ی علم تغذیه و یا مواد غذایی که همان

 Nutri culuture

و هم چنین تکنیک های مشابه آن گردید .

در آزمایشگاه های پرورش دهنده ی گیاهان خوراکی و هم چنین آزمایشگاه های فیزیولوژی گیاهی حال و حاضر در سراسر دنیا این روش هنوز مورد استفاده قرار می گیرد .

این مواد معدنی مورد نیاز برای رشد گیاهان در محیط های آبی عبارت بودند از : گوگرد

، کلسیم ، پتاسیم ، نیتروژن ، منیزیم و فسفر  .

این کشف با انجام آزمایشات و تحقیقات گوناگون در زمینه ی گیاهان خوراکی صورت پذیرفت .

این کشف بیانگر این موضوع بود که گیاهان معمولی قادر به رشد در محلول های آبی هستند که دارای این مواد معدنی بوده و ریشه ی آن ها درون آن قرار گرفته باشد .

.

امروزه این مواد معدنی مورد نیاز برای رشد گیاهان با نام بزرگ مغذی ها و یا همان ماکرو شناخته می شود .

مواد مورد نیاز برای رشد گیاهان که جزء عناصر کم مصرف ، ریز مغذی و یا همان میکرو می باشد شامل : منگنز ، بور ، مس ، مولیبدن ، کلر ، آهن ، و هم چنین منگنز می باشد .

محققین و دانشمندان با مطالعه و انجام دادن آزمایشات فراوان در این زمینه موفق به کشف این هفت عنصر شدند .

محققینی نظیر : هوگلند ، شیو ، رابینز ، آرنون ، توتینگنام ، تریلیز و هم چنین تالنس موفق به کشف فرمول های ساده ی گوناگونی در سال های اخیر شدند که به منظور پرورش گیاهان درون محلول های غذایی امروزه نیز در بسیاری از تحقیقات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند .

با وجود پیشرفت سریع و هم چنین گسترش زیاد گلخانه ها در حدود سال های 1925 کاربرد های عملی

Nutria culture

 باز هم نا شناخته مانده بود .

به دلیل وجود مشکلاتی نظیر : ایرادات موجود در ساختار های خاک در آن زمان و نیز کم بودن میزان حاصل خیزی آن ها و هم چنین وجود آفات خاک های موجود در گلخانه باید مرتبا تعویض می گردیدند .

به همین دلیل محققان به فکر استفاده نمودن از پتانسیل های موجود در محلول های غذایی به جای روش های موجود در تعویض خاک که بسیار پر هزینه و وقت گیر بود افتادند .

.

بالاخره در مدت 10 سال یعنی در بین سال های 1925 تا سال های 1935 میلادی این گونه از کشت گسترش وسیعی پیدا نمود . و این امر سبب گشت تا در یک مقیاس وسیع پرورش گیاهان به صورت یک کار تحقیقاتی در این زمینه انجام گیرد .

آوردن نام هیدروپونیک توسط چه کسی ، در چه تاریخی و با چه معنایی نام گذاری شد ؟

شخصی که بالاخره از جنبه های تجاری تجربیات آزمایشگاهی در زمینه ی تغذیه ی گیاهان را مورد بررسی قرار داد از دانشگاه کالیفرنیا مردی به نام گریک (

 W.F.Gericke

)

در اوایل دهه ی 1930 بود .

هیدروپونیک نامی بود که او بر این روش علمی کشت نام گذاری کرد .

کلمه ی هیدروپونیک به معنای کشت در آب می باشد که از دو واژه ی یونانی :

1 – هیدرو به معنای آب .

2 – پونز به معنای کار .

بر گرفته شده است .

کشت هیدروپونیک با چه عنوانی تعریف می گردد ؟

کشت هیدروپونیک قادر است با استفاده نمودن از بستری از کشت متشکل از : ماسه ،  پیت ، پومیس ، ورمی کولیت ، خاک اره و همچنین شن با همراهی محلول های مواد غذایی که دارای تمامی مواد ضروری مورد نیاز برای رشد طبیعی گیاهان در شرایط عادی باشد و به عنوان علم کشت و پرورش گیاهان بدون بهره گیری و استفاده نمودن از خاک تعریف گردد .

.

باید متوجه باشید که رشد و پرورش گیاهان در محلول های آبی با مواد غذایی مورد نیاز گیاه همان کشت هیدروپونیک به معنای صحیح آن می باشد . ولی تا زمانی که روش های کشتی هیدروپونیک بسیاری کشف گردد به بعضی از آن ها روش های کشتی بدون خاک گفته می شد .

سبزیجاتی نظیر گیاهان ریشه ای مانند هویج ، تربچه و چغندر و هم چنین غلات ، گیاهان زینتی و گل ها را گریک به وسیله ی کشت هیدروپونیک موفق به پرورش دادن شد .

از دیگر فعالیت هایی که گریک موفق به انجام آن شد کشت گوجه فرنگی به وسیله ی کشت هیدروپونیک بود او با استفاده از تانک های بزرگ گوجه فرنگی ها را آن قدر به سمت بالا هدایت نمود که برای برداشت محصولات آن ها به نردبان نیاز پیدا می کرد .

.

هم زمان با این اکتشافات نیز مطبوعات آن زمان آمریکا بی کار نبوده و دست به ادعاهای عیر عقلانی زیاد در این زمینه زدند و کشت هیدروپونیک را اکتشاف قرن نام نهادند .

و مانند همیشه در این میان افراد سود جوی بسیاری تلاش خود را نمودند تا وسایلی غیر ضروری در این زمینه را به نفع خود به فروش برسانند .

نهایتا تحقیقات بیشتری در زمینه ی کشت هیدروپونیک صورت پذیرفت و دو منفعت کلی برای کشت هیدروپونیک در مجامع علمی آن زمان در نظر گرفته شد و آن ها :

1 – امکان تولید و پرورش گیاهان در مناطق نا مناسب .

2 – داشتن عملکرد بالا .

می باشند .و به این طریق کشت هیدروپونیک در جهان گسترش یافت .

.

در اویل دهه ی 1940 به منظور تهیه و تولید غذا برای ارتش آمریکا که در جزایر واقع در اقیانوس ها مستقر بودند از تکنیک کشت هیدروپونیک ابداعی و کشف شده توسط گریک به سرعت مورد استفاده قرار گرفت .

هم چنین در سال 1945 میلادی نیروی هوایی آمریکا به منظور حل نمودن مشکل سبزیجات تازه ی مصرفی پرسنل خود در مناطق وسیعی از جزایر صخره ای نا مناسب از کشت هیدروپونیک استفاده نمود و مشکل کمبود و پرورش غذا را حل نمود .

از جمله اقدامات ارتش آمریکا و هم چنین فرماندهی ارتش این بود که بعد از جنگ جهانی دوم کشت هیدروپونیک را برای ارتش آمریکا ادامه داد .

از جمله اقدامات فرماندهی ارتش آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم : فرماندهی ارتش آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم پروژه ای با مساحت 22 هکتار در منطقه ی موسوم به

Chofu

در ژاپن احداث نمود .

.

استفاده تجاری از کشت هیدروپونیک : بالاخره در دهه ی 1950 میلادی پس از تلاش های فراوان محققین و دانشمندان در این زمینه استفاده نمودن از کشت هیدروپونیک به صورت تجاری در سراسر جهان گسترش پیدا کرد .

کشور هایی که کشت هیدروپونیک را مورد استفاده قرار دادند : در طی آن سال ها کشور هایی نظیر فرانسه ، آلمان ، فلسطین اشغالی ، ایتالیا ، انگلیس ، اسپانیا ، سوئد و روسیه این روش را در صنعت کشاورزی خود مورد استفاده قرار دادند .

در فصل های بعدی مقالاتی دیگر در زمینه ی کشت هیدروپونیک را به شما دوستان عزیز ارائه خواهیم داد .

برای مشاهده ادامه مطلب اینجا را کلیک کنید…