قسمت3:
۳ – ۳ – ۲ – ۱ -مس (Cu)
سطح مناسب مس در برگهای کامل جديد 1 – 600ppin بوده و مقادیر کمتر از5ppm علائم کمبود جدی را بروز می دهد. كمبود در ابتدا بصورت برگهای کشیده و همچنین گیاه به صورت دراز و باریک مشاهده میگردد و گلدهی ممكن است به تاخیر افتد. رگبرگها و بافتهای بین رگبرگی تحت تاثیر کلروز قرار میگیرند و علائم کمبود به طور آهسته در برگهای دیگر گیاه پخش می شود. رایج ترین کود جهت رفع کمبود مس، سولفات مس می باشد که به دو صورت مصرف خاکی و محلولپاشی مورد استفاده قرار میگیرد.
۳ – ۲ – ۱ – 4 -روي (Zn)
غلظت مناسب روی در برگهای کامل جديد ۱۵- ۲۰۰ppm می باشد و سطح پایین تر از ppm علائم کمبود شدید را در گیاه بوجود می آورد. در ابتدا بصورت نقاط کلروزه کوچک در برگهای میان ساقه و بالای ساقه دیده می شود. بعدا برگهای پایین تحت تاثیر قرار می گیرند. نقاط تدریجا بزرگ شده و در مرکز آنها نكروزه (قهوه ای) می گردد. در جهت رفع کمبود روی ازکودهای معدنی مانند سولفات روی و کلاته روی بر اساس تجزیه خاک مصرف می شود.
سطح مناسب بر در برگهای کامل جديد ۳۰ – ۱۰۰ppm است. سطوح زیر۲۰ppm باعث کمبود شدید در گیاه می گردد. این علائم در ابتدا با كلروزبرگ در طول حاشیه برگ یا تمام برگهای بالای میان ساقه شروع می گردد.برگهای میانی و سپس برگهای بالایی و شکننده شده کلروز خفيف نشان میدهند و بافتی سفت بوجود می آید. برگها کج و معوج شده و بطرف پایین خم می شوند تا نوک برگ به طرف دمبرگ برسد.
رگبرگها نیز ممكن است ترک بردارند. نقاط قرمز رنگ نزدیک محور برگ و در طول ساقه توسعه می یابد. علائم پیشرفته کمبود شامل پژمردگی موقت برگهای بالایی ، از دست دادن مريستم انتهائی، مرگ سر شاخه ای و در نتیجه توسعه شاخه های جانبی با برگهای ناموزون و بدشکل می باشد.
زیادی سطح بر ، سبب توسعه نقاط سیاه نكروزه در حاشیه برگهای پایین می گردد و علائم به سمت بالای گیاه پیشرفت می کند. داودی از جمله گیاهان حساس به زیادی به بر می باشد. سطوح بالای بر در خاک موجب کاهش کیفیت گل می گردد. به منظور تامین بر مورد نیاز گیاه می توان از اسید بوریک استفاده نمود ، درصورت نیاز گیاه ۳۰-۲۰ کیلوگرم در هکتار استفاده کرد.
۵ – ۳ – ۲ – ۱ -بور (B)
۱ – ۳ – ۲ – ۱ -مولیبدن (Mo)
کمبود مولیبدن در داودی به ندرت دیده می شود که در صورت بروز به شكل رنگ پریدگی برگهای بالایی مشاهده می گردد(شکل 10 و 11).
تغذیه و آبیاری داودی
۷ – ۳ – ۲ – ۱ – کلر (CI)
تاکنون در طبيعت كمبود کلر دیده نشده و علائم کمبود آن اختصاصا در شرایط هیدروپونیک مشاهده شده است. برای تشخیص کمبود یا زیادی عناصر چند روش وجود دارد ولی تجزیه برگ بهترین روش برای تشخیص کمبود یا زیادی عناصر ریز مغذی می باشد، طی آزمایشات فراوان ، میزان کمبود ، زیادی و حد کفایت عناصر ریز مغذی در گل داودی آورده شده است (جدول 1).
۲- آبیاری داودی
۱ – ۲- مقدار ، زمان و روش آبیاری :
شرایط جوی از قبیل درجه حرارت و رطوبت نسبی ، نوع خاک ، رقم گیاه ومرحله رشد آن در تعيين مقدار آب مورد نیاز گیاهان موثر می باشند. – مقدار آب بایستی به قدری باشد که رطوبت خاک را تا عمق نفوذ ریشه های گیاه به حد ظرفیت مزرعه برساند. مصرف آب اضافی موجب حالت غرقابی و نفوذ عمقی و هدر رفتن منابع آب می گردد. از طرفی در خاكها و بسترهای رشد گیاه که امکان تجمع املاح در خاک وجود دارد ، تنها راه ممکن برای خروج املاح اضافی ، آبشوئی مکرر و زهکشی بستراست.
– به طور کلی زمان آبیاری هنگامی است که 50 تا 60 درصد آب قابلا استفاده در حوزه توسعه ریشه به مصرف رسیده باشد. با اندازه گیری و تعيين پتانسيل مكش خاک بوسیله وسایلی از جمله تانسیومتر می توان زمان آبیاری را بطور منظم مشخص کرد و از آبیاری مکرر و يا کم آبی بی مورد، پرهیز نمود. | گاهی اوقات با آشنایی چشم به مشخصات ظاهری گیاه تشنه می توان زمان آبیاری را تعيين نمود.
در داودی کمبود آب آبیاری موجب توقف رشد ، همراه با برگهایی کوچک می شود. آبیاری بیش از حد نیز بصورت توقف رشد با برگهایی کوچک ، در برخی اوقات پژمردگی برگی، خسارت شدید به سیستم ریشه و در نتیجه پژمردگی مزمن در مراحل نهایی نمودار می شود داودی را می توان به روشهای مختلف شامل سیستمهای آبیاری سطحی ، بارانی ، قطره ای و زیرزمینی آبیاری کرد. لازم به ذکر است که آبیاری زیرزمینی با استفاده ازخیز مویینگی آب و سطح آزاد آب در عمقی از زیر خاک ، باعث خیس شدن خاک می شود. این روش در مناطقی که میزان بارندگی بالا، امکان شستشوی کامل املاح را از خاک فراهم می سازد، قابل اجرا است؛ ولی در مناطقی که گیاه تقريبا كليه آب مورد نیاز خود را از طریق آبیاری تامین می نماید اجرای این روش آبیاری موجب تجمع فوق العاده املاح در بستر و
آسيب به گیاه می گردد. داودی معمولا دوره های کوتاه خشکی را تحمل می کند ، اما به آبیاری در آب و هوای خشک ، پاسخ مثبت می دهد. طی هر مرحله آبیاری، خاک یا بستررشد گیاه بایستی تا عمق 15-13 سانتیمتری کاملا خیس شود. اصولا از آبیاری سطحی که موجب تشكيل سيستم ریشه سطحی می شود، بایستی پرهیز نمود داودیهای گلدانی به مقدار زیادی آب نیاز دارند. لازمست محيط رشد ریشه مرطوب باشد و فقط اجازه داده شود در بین دو دوره آبیاری ، خاک داخل گلدان مقداری خشک شود. در هر نوبت آبیاری به هر گلدان ، بایستی به اندازه ای آب داده شود که علاوه بر اشباع شدن کامل بستر کشت ،10-15درصد آب زهکشی از ته گلدان جهت شستشوی املاح اضافی ، خارج گردد.
تغذیه و آبیاری داودی
استفاده از آبیاری کاپیلاری (Sub – irrigation ) از ته گلدان در داودی موفقیت آمیز گزارش شده است.آبیاری موئینگی همراه با محلول غذایی و دوبار در روز ، موثرترین روش درپرورش قلمه های ریشه دار شده داودی گزارش گردیده است .داودی در طی دوره تابستان به مقدار زیادی آب نیاز دارد.
همانگونه که ذکر شد، یکی از بهترین شیوه های تعیین زمان آبیاری و صرفه جویی در مصرف آب، آبیاری داودی با استفاده از تانسيومتر است. در آزمایشی که بدین منظوردر گیاهان گلدانی داودی طی فصول زمستان ، بهار و تابستان صورگرفت، استفاده از تانسيومتر به ترتیب موجب33-79، 78 و 23 درصد صرفه جویی در مصرف آب شد.
در این روش معمولا پس از رسیدن مكش رطوبتی به حدود و 0.6 – 0.5 اتمسفر، اقدام به آبیاری می شود. داودی در مراحل اولیه رشد خود به حداقل مقدار آب نیاز داشته ولی با پیشرفت رشد رویشی نیاز آبی آن افزایش یافته و در زمان گلدهی میزان آب مورد نیاز کاهش می یابد.
۲ -۲- كيفيت آب آبیاری
مهمترین خصوصيات آب در رابطه با کیفیت آب آبیاری عبارتنداز:
۱) شوری یا میزان كل املاح
۲) نسبت جذب سديم
۳) غلظت بر و سایر عناصر سمی برای گیاه
4) غلظت بی کربنات
۱ – ۲ – ۲ -شوری با ميزان كل املاح آب آبیاری
شوری آب به چهار کلاس كم ، متوسط ، زیاد و خیلی زیاد تقسیم می شود که به ترتيب معادل هدایت الکتریکی 250 -750-250، 2250-750 و بیش از2250 میکروموس بر سانتی متر در۲۰°C است. آبهای دارای شوری بیش از750میکروموس بر سانتی متر، موجب آغاز تجمع أملاح شده، که نیازبه مدیریت صحیح جهت جلوگیری از این معضل به طرق مختلف شامل شستشوی خاک همزمان با نفوذ پذیری و زهکشی مناسب دارد.داودی دارای مقاومت بالا به آبهای شور می باشد.
در یک بررسی با افزایش غلظت NaCl از 0.6 میلی مول به ۱۲ میلی مول در لیتر و هدایت الکتریکی ثابت محلول غذایی در حدds/m EC = ۲ با دو تناوب آبیاری روش جزر و مدی ( Ebb- and – Flow ) در بستر بدون خاک، بصورت یک و سه بار در ساعت؛مشخص شد که غلظت بالای NaCl رشد و بویژه وزن ساقه را کاهش میدهد که همراه با افزایش نسبت برگ به ساقه (بر حسب وزن تازه گرم بر کرم)، همراه با کاهش وزن ساقه ، قطر ساقه و هم فاصله میان گره ها کاهش یافت.
با افزایش دفعات آبیاری ، تا حدودی می توان جلو کاهش رشد گیاه را گرفت. تجزیه بافت خشک برگ نشان داد که کاهش رشد بعلت کاهش جذب عناصر غذایی روی داده ، بطوریکه غلظت نیترات برگ ، ازت كل ، پتاسيم ،منیزیم و فسفر کاهش یافته بود. با افزایش تناوب آبیاری کاهش رشد به EC =1.2 ds/m کاهش یافت، ولی در صورت کاهش تناوب آبیاری ، کاهش رشد در ds/m 1.8=EC اتفاق می افتد.
۲ – ۲ – ۲ – نسبت جذب سديم (SAR):
SAR، رابطه نسبی سدیم با سایر کاتیونها را نسبت به جذب سديم نشان میدهد و از رابطه زیر محاسبه می گردد :
در این معادله، غلظت کاتیونها بر حسب میلی اکی والنت در لیتر می باشد.طبقه بندی آبها بر اساس SAR ، اساسا بر مبنای تاثیر سدیم تبادلی برخصوصیات فیزیکی خاک مبتنی است. چهار کلاسSAR از کم ، متوسط ،زیاد و خیلی زیاد تقسیم بندی می شود که به ترتیب ۱۰-۰، ۱۸-۱۰، 18-26و 100 – 26 می باشند.
در کلاس SAR کم ، مشکل خاصی وجود ندارد ، در کلاس SAR متوسط در خاکهای سبک با ظرفیت تبادل کاتیونی کم و نفوذ پذیری بالا، مشکلی جدی وجود ندارد. در سایر کلاسها نیاز به اعمال مدیریت خاص می باشد.
۳ – ۲ – ۲ – غلظت بر و سایر عناصر سمی برای گیاه
اندازه گیری بر در آبها یکی از خصوصیاتی است که در تعيين كيفيت آب آبیاری در نظر گرفته می شود. بر به میزان ۷۰/. میلی گرم در لیتر و کمتر از آن بر اساس روش فائو در کلیه محصولات بدون محدودیت ارزیابی گردیده است. داودی از جمله گیاهانی است که با زیادی بر در خاک ، کیفیت آن کاهش می یابد.از جمله دیگر عناصر سمی در آب آبیاری می توان به کلر و سدیم اشاره نمود. میزان بدون محدودیت یون سدیم بر اساس SAR تنظيم شده و یون کلرید بر حسب میلی اکی والان در لیتر بر اساس روش فائو برای محصولات کشاورزی به ترتیب، 3 و 4 بیان گردیده است.
۲ – ۲ – 4 – غلظت یون بی کربنات
آبهایی که حاوی مقادیر زیادی پون بی کربنات (HCO3) می باشند، با تغليظ محلول خاک باعث رسوب یون های کلسیم و منیزیم به صورت کربنات می شوند و در نتیجه غلظت نسبی سدیم در خاک افزایش می یابد. همچنین یون بی کربنات می تواند موجب افزایش پ هاش شیره سلولی گیاه و غیر فعال شدن برخی از عناصر کم مصرف بویژه آهن گردد. از اینرو به منظورافزایش کیفیت کل تولیدی و تغذیه بهتر آن، زمانیکه غلظت آن از1.25 میلی اکی والان در لیتر بیشتر است ، نیاز به خنثی سازی یون بی کربنات بوسيله کاربرد اسید در آب آبیاری می باشد.
منابع:
١ – باقری،ی و نظامی، ا. (۱۳۷۹). اختلالات عناصر غذایی در گیاهان زینتی وغير مثمر، (تالیف و برگمان) سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران.۱۵۳ ص.
۲ – بنی جمالی، س.م. (۱۳۸۰) اثر تغذيه گل داودی با پتاسيم و عناصر کم مصرف بر عملکرد کمی و کیفی آن، گزارش نهایی (منتشر نشده).ایستگاه ملی تحقیقات گل و گیاهان زینتی محلات، مركز تحقيقات کشاورزی استان مرکزی
۳-غلامعلیزاده آهنگر، ا. (۱۳۸۱). کیفیت و ارزیابی کیفی آب آبیاری، نشرعلوم کشاورزی. ۱۱۶ص.
4- محمودی، ش.، حکيميان م. (۱۳۷۶). مبانی خاکشناسی، انتشارات دانشگاه تهران، ۷۰۱ ص.
5- ملکوتی، م ج، و طهرانی ، م.م. (۱۳۷۸). نقش ریز مغذیها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، نشر دانشگاه تربیت مدرس ، تهران،ایران ۳-۲۹۹ ص.
٦- ملکوتی، م ج. (۱۳۷۹). روش جامع تشخيص و ضرورت مصرف بهینه کودهای شیمیایی، نشر دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
7-Anonymous, (2003). Chrysanthemum growing. Available on the www.untitled document.htm.
8-Anonymous (1996) Grower guides. Potted plants. Chrysanthemum dendranthema grandiflora, chrysanthemum morifolim. Michigan state university extension.
9-Arora, J.S. 1997. Introductory ornamental horticulture. kalyani publishers. 188p.
10-Barlow, p. (2000). Chrysanthemums in Aberdeen. Available on the www. Chrysanthemums infor.
11-Barman, D. and Pal, P. (1999). Effect of introgen, potussium and spacing on growth and flowering of chrysanthemum (chrysanthemum morifolium ramat.) cv. Chandrama. Hort. J. 12:51-59.
12- Crater, G.D. (1992). Potted chrysanthemum. Pages 249287 in : introduction to Floriculture. R.A. larson, ed. Academic press, New York
13-Dana, M. N. and lerner, B. R. (2000). Chrysanthemums. Department of horticulture. Purdue university cooperative extension service Available on the www.hoit.purdue.edu/Hort/Ext/Pubs.
14- Douglas, A. Bailey and paul V. Nelson (1998). Managing micronutrient in the greenhouse, horticulture information leaflets.
15-Horst, R. K. (1997). Compendium of chiysanthemum diseases. APS press. The American Phytopathological society.
16-Hwang, K.S. and Yoon, J.H. 1994. The effects of salt consentration on the growth of chrysanthemum, carnation and gerbera in greenhouse soil. J. of Agric. Sci. soil and fert. 36:268-272 p.
17-Kessler, J.R. (2003). Chrysanthemum. Auburn university. Available on the www. Crop: chrysanthemum.htm.
18- Kofrank, A.M. (1992). Cut chrysanthemum. Pages 3-24. In introduction to floriculture. R.A. larcon, ed. Academic press, New York
19-Larson, A.R. (1980). Introduction to floriculture. Academic press., New York. 20-Larson, R.A. (1980). Introduction to floriculture. Academicpress., New York.
20- Larson, A.R(1980). Introduction to floriculture. Academic press, New York.
21-Lieth, H. & L. Oki (1998). Tensiometer-based irrigation for nursery and green house plant production environmental (Horticulture, Mc Davis. Available on the http:”lieth. Ucdovis. Edu/ Extension
22-Matsubara, S. and Tasaka, Y. (1988). Studies on the salt tolerance of vegetables. II. Sand culture. Sci. reports of the faculty of agricul. Okayama. University. No. 72. 9-18p (Abstr.)
23-Nelson, p.v. (1985). Greenhouse operation and management. Prentic hall inc. Reston virginia.p.660. 24-Papenhagen, A. (1980). Suitability of irrigation water for ornamental plants under glass. Deutschercher gaten bau. 34: 238-240.
25-Papenhagen, A. (1980). Suitability of irrigation water for ornamental plants under glass. Deutschercher gaten bau. 34: 238-240.
26-Pilanali, N. and kaplan, M. (1999). Investigation of mucronutrients absorption in two chrysanthemum cultivars (Yellow delta and cerise delta) grown under greenhouse condition. Turkish journal of agriculture and forestiy. 23 (3): 721-727p.(Abstr.)
27-Randhawa, G.S., and Mukhopadhyay, A. 1996. Floriculture in india. Allied publishers limited. 656p.
28- Rounde, N., Nell, T. A. and Barett, J.E. 1991. Longevity of potted chrysanthemum at various nitrogen and potassium concentration and NH4: NO3 ratios. Hortsci. 26:163-165.
29-Shirasaki, T. (1990). Problems of soil and fertilizer management in the production of high quality cut flowers. Agri. and Hort. 65:626-630.
30-Tanigawa, T., Kobayashi, Y., Matsui, H. and Sakai, Y. (1995). Effects of CO2 enrichment on growth and vase life of cut flowers of Dendrathema grandiflorum (Ramat). Kitamura. Journal of the Japanes society for horticultural science. 64:417424.(Abstr.)
31-Warmenhoven, M.G. and R.Bass (2002). Chrysanthemum cultivation in a soilless ebb-flow system : interaction of NaCl, mineral nutrition and irrigation frequency. Act Hoit. 401-408.
