چوب توسکا چیست؟
ویژگی آن چیست؟
کاربدهای چوب توسکا
میوه توسکا چیست؟
چوب توسکا
چوب توسکا دارای چوبی نرم است. چوب بریده‌شدهٔ توسکا در هنگام پاییز سفید رنگ است و لی لحظاتی بعد از برش به قرمز متمایل میشود و سپس به رنگ صورتی روشن درمی‌آید و به همین رنگ می‌ماند.
درفرهنگ دهخدا توسکا به صورت «توسه» و «توسِکا» (به کسر سین) آورده شده‌است.این در حالی است که امروزه نام این درخت با س ساکن تلفظ میشود: توسْکا. این نام ریشه در طبری باستان دارد.
نام این درخت در گیلان و لاهیجان«توسه» (در لاهیجان سیاه‌توسه و سفیدتوسه)، در رودسر «توسا» و در گرگان و مازنداران «توسکا» (درنور: تسکا) است.
در مناطقی مانند آستارا، طالش و طالقان این درخت «رازدار» (یا رزدار) نام داردکه «دار» در زبان‌های این مناطق به معنی «درخت» است (و توجه شود به ترکیب «دار و درخت» در فارسی امروز) .
ویژگی های چوب توسکا
ارتفاع درختچه‌های تیرهٔ توسکا معمولاً کم است، اما در شرایط ایده‌آل و مناسب (مانند زیاد بودن درجهٔ مرطوبی خاک و غنی بودن آن) ارتفاع آن تا ۲۱ متر نیز می‌رسد.
یک طراحی از برگ‌های توسکا به همراه میوه آن
برگ ها در این گونه، بیضی و مدور، با پایه‌ای گوه شکل و متناوب (پر موج) و دارای سطحی چسبنده و حاشیه‌ای دندانه‌دار و همچنین رگبرگ های شانه‌ای شکل هستند.
گلها چوبی و با شکل نامشخص (معمولاً به صورت کروی) بوده و در ابتدای بهار و قبل از رویش کامل برگ‌ها ظاهر می‌شوند.
شاخه های آن خاکستری رنگ با لکه‌های قهوه ای است به وسیلهٔ جریان باد گردافشانی می‌کنند و میوهٔ آن شبیه به توت کال است.در میان درختانی که در جنگل‌های شمال ایران وجود دارند، توسکا زودتر از بقیهٔ درختان جوانه می‌زند و آخرین درختی است که برگ‌های آن زرد میشود.
انواع توسکا در ایران
در دنیا بیش از 30 گونه توسکا وجود دارد که در ایران فقط دو نوع از آن با نام های توسکای ییلاقی و توسکای قشلاقی رشد میکند.
توسکای ییلاقی
توسکای ییلاقی در اغلب نقاط جنگل های شمال ایران و اکثرا در بستر رودخانه ها از ارتفاعات پایین تا ارتفاع2000 متراز سطح دریا می روید.
درختی است سریع الرشد که برگ های آن زود جوانه زده و دیرتر از سایر درختان خزان میکند.
میوه ای شبیه به توت دارد که در ابتدا سبزبوده وسپس به رنگ قهوه ای در میاد.
توسکای ییلاقی دارای چوبی سبک، نرم،راست تار، قابل تورق،بانقشی ساده و ریز بافت است که مناسب برای روکش سازی می باشد.
توسکای قشلاقی
گیاهی ست که در خاک های مرطوب رشد کرده و در شرایط مطلوب ارتفاع آن به20 تا30 مترمی رسد.
خاستگاه این درخت،اروپا، آسیای غربی،قفقاز ، خاورمیانه و ارتفاعات پایین جگل های شمالی ایران ست.
نسبت به آب مقاوم بوده و رنگش در درون آب به نارنجی مایل به زرد تبدیل میشود.
از چوب توسکای قشلاقی علاوه بر روکش سازی و پوشش سطوح بزرگ، مقوا سازی،قایق سازی و … استفاده میشود.
از این چوب نیز در منبت کاری نیز استفاد میشود.
کاربد های این چوب
از این چوب در صنعت قایق سازی،مقوا سازی،قرقره کابل،در و پنجره،کف پوش،نجاری،کاغذ سازی و… استفاده میشود.
یکی دیگر از چوب هایی در مبلمان استفاده میشود توسکا است.
این چوب جزوه چوب های سبک و نیمه سنگین می باشد.
هر دونوع چوب توسکا در ایران در مجاورت آب مقاومت خود را حفظ و طوبت را به خوبی حفظ میکند.
از لحاظ ابزار خوری،رنگ پذیری و پرداخت در صنایع مبلمان بسیار مناسب است.چوب توسکا از انواع کم دوام است.
مبل های ساخته شده با این چوب از قیمت کمتری برخوردار می باشند.
میوه چوب توسکا
همچون تمام درختان خانواده غان، کت‌کین‌ها (به انگلیسی: catkin) یا میوه‌های نر و ماده هردو در یک درخت قرار دارند.
کت‌کین‌های نر در پاییز ظاهر می‌شوند و ماده‌ها در اواخر زمستان و اوایل بهار در میان شاخه‌های تیره‌تر.
رنگ نرها سرخ تیره است و نزدیک به ۱۰سانتی مترطول دارند و
با فلسهای سپرمانندی پوشیده شده‌اند که بساک و گرده ها را از باران و بادهای نارس و نابهنگام محفوظ دارد.
