نام سازی : کدو
نام رایج : کدوی زینتی، کدوی قلیانی
نام انگلیسی : Ornamental gourd
نام علمی : Cucurbita
خانواده : Cucurbitaceae
شناسنامه : میوه آن به کوزه قلیان شباهت دارد و به همین علت آن را کدوی قلیانی می نامند. میوه آن برای دکور جالب است، گیاهی مخصوص مناطق گرم و معتدل است، گیاهی رونده است و احتیاج به قیم یا تکیه گاه دارد و ارتفاع آن به حدود 3 مترمی رسد. سریع الرشد است و میوه های گلابی شکل دو رنگ تولید می کند. به رطوبت زیاد نیاز دارد و از بادهای شدید گریزان است. کاشت آن و آویزان بودن میوه های دو رنگش در بالکن جالب توجه است.
نیازها :
نور :
به نور کافی نیاز دارد اما گیاههای جوان نیم آفتاب نیم سایه را ترجیح می دهند. گیاه بالغ نور فراوان تری نیاز دارد. سایه کامل برای آن مناسب نیست.
دما :
دمای سبز شدن بذر حدود 21 درجه و در دوران رشد درجات حرارت و رطوبت بالاتری نیازمند است. در دمای زیر 10 رشد چندانی ندارد.
آبیاری :
به آب فراوان احتیاج دارد، هرگز خاک را خشک نگه ندارید، زهکش باید خوب کار کند و آبهای اضافی نباید در گل جا بماند. در روز های داغ تابستانی آب بیشتری نیازمند است.
رطوبت :
هرچه بیشتر بهتر، در روز های داغ تابستانی تا3 بار در روز هم قبول می کند.
خاک :
مخلوطی از خاک های مختلف نیاز دارد، از نظر قوی بودن زهکش حدود 20 درصد ماسه شکری نخودی، 50 درصد خاک لوم و30 درصد پیت مورد نیاز آن است. اگر به تنهایی در کمپوست کاشت گردد خاک پس از چند آبیاری نشست می کند و دائما باید به آن اضافه کنید.
تغذیه :
گیاهان بالغ را هر5 آبیاری یک بار و گیاهان بالغ هر هفته با نصف میزان توصیه شده تغذیه کنید.
ازدیاد :
در اوائل بهار بذرها را در اتاق در گلدانهای استکانی به صورت تکی کاشت کنید، پس از جوانه زدن آبیاری را بیشتر کنید و با از بین رفتن خطر سرمازدگی در حالیکه گیاه های جوان 6-4 برگی شده اند به گل جا در باغچه یا بالکن انتقال دهید. در هر حال درجه حرارت نباید کمتر از21 درجه باشد.
گرده افشانی مصنوعی :
الف : برای تشکیل میوه گرده افشانی لازم است که در حالت طبیعی به وسیله حشرات یا باد انجام می گیرد. اگر میوه تشکیل نشد، گل نر را (که در انتهای آن میوه وجود ندارد) انتخاب و گلبرگها را کنار بزنید تا پرچمها ظاهر شوند.
ب : گل ماده را انتخاب (در انتهای آن میوه است) و پرچمها که حامل دانه های گرده و عامل نرینه هستند روی مادگی قرار داده آنرا تکان دهید. دانه گرده به مادگی منتقل می گردد.
عوارض و درمان :
برگهای کدوی زینتی پهن و حدود 230 سانتی متر مربع پهنا دارند. این برگها روی میوه ها را پوشانیده و آنها را پنهان می کنند. میوه های کدو گلابی شکل و دورنگ زیبا هستند. زیر برگهای ماده بر آمدگی میوه کاملا مشخص است.
سبزینه برگها به یک طرف کشیده شده :
بیماری ویروسی است، اگر شدت نداشته باشد رشد تقریبا ادامه پیدا می کند اما گیاه ضعیف می شود، اگر همراه با علائم زردی و قهوه ای است میوه ها هم آلوده خواهند شد، این بوته را حذف کنید تا سایر کدوها مبتلا نشوند، مبارزه با شته جهت جلوگیری از پخش شدن ویروس لازم است گیاهان را با سم نفوذی سمپاشی کنید.
شاخه ها مخصوصا جوانه های انتهایی مملو از حشرات ریز و سبز هستند :
شته سبز است، این حشره خرطوم دار با مکیدن شیره گیاهی گیاه را ضعیف می سازد. با سم نفوذی هر10 روز یکبار طبق دستور سمپاشی کنید.
گیاه پژمرده می شود خصوصا در آفتاب :
قارچ ورتیسیلیوم حمله کرده است با محلول قارچ کش خاک را آبیاری کنید تا ریشه های جدید بتوانند سلامت گیاه را باز گردانند.
بالای گیاه خود را انداخته است :
خاک بی نهایت خشک است، فورا گیاه را آبیاری کنید . خاک را همیشه مرطوب نگه دارید.
رشد گیاه متوقف و قاعده ساقه قهوه ای و نرم شده است :
رطوبت زیاد خاک عامل آن است، سنگین بودن بافت خاک هم می تواند به این عامل کمک کرده باشد. بافت خاک را آزمایش کنید . خاک رویی را برداشته و با کمپوست بافت نرم تعویض کنید.
نقاط قهوه ای روی برگها و لکه های سوخته با مواد صمغ مانند روی میوه ها مشاهده می گردند :
بیماری قارچی گموز است. رطوبت زیاد عامل آن است علاجی ندارد.
پودرهای آرد مانند روی برگها و ساقه ها دیده می شوند :
سفیدک پودری و یک بیماری قارچی است، گیاه را با سم قارچکش طبق دستور هر14روز یک بار سمپاشی کنید تا پاک شود.
برگها پاره شده اند :
عامل آن باد شدید است. گیاه را حفاظت کنید.
برگها خاکستری رنگ و بد حال هستند و زیر آن ها تارهایی مشاهده می شوند :
کنه ریز قرمز تار عنکبوتی عامل آن است. با سم کنه کش نفوذی طبق دستور هر 7 روز گیاه را سمپاشی کنید. پس از سمپاشی احتمال طغیان کنه ها وجود دارد، سمپاشی را تکرار کنید.
میوه های جوان می ریزند، رشد هم متوقف شده است :
خاک باتلاقی شده است. آبیاری خارج از اندازه بوده و یا زهکش خوب کار نمی کند. شرایط را بررسی و رفع علت کنید. خاک را قبل از آبیاری بعدی خشک کنید.
ساقه ها در نقطه رشد انتهایی به هم می پیچند :
هنگام سمپاشی و یا هورمون پاشی بر علیه علوفه هرز غبار سم روی جوانه ها نشسته است. در هنگام وزش باد هورمون پاشی یا سمپاشی نکنید. گیاه سلامت خود را باز می یابد.
