خاک، مایه حیات
با آنکه جرج واشنگتن کارور توصیه کرده بود چگونه در ایالت آلاباما خاک فرسوده از کشت مداوم پنبه را با کشت دوره ای و کود طبیعی بازسازی و بهره ده کنند کشاورزان آن ایالت و سایر ایالات به طمع بهره برداری هر چه بیشتر ولو کوتاه مدت از زمین رفتار طبیعی با خاک را کنار گذاشتند و به این فکر افتادند که با کمک مواد شیمیایی و با زور محصول بیشتری بردارند.
آنها به جای به کارگیری روش های مناسب و صبورانه که منجر به ایجاد تعادل در خاک می شود و به جای همراهی با خاک، کاری کردند که خاک با آنها قهر کند. شواهد زیادی هست که نشان می دهد که تجاوز به خاک به جای همراهی با آن باعث اعتراض عملی خاک شده.
اگر این روش ادامه یابد ممکن است خاک از تلخی و رنج و فرسودگی بمیرد و هر آنچه را هم که تغذیه می کند با خود بمیراند. یک مثال از هزاران مورد انهدام خاک، منطقه کشاورزی دکاتور در ایالت ایلینوی آمریکا و ناحیه ذرت خیز آن است.
در مزارع این منطقه تا سال ۱۹۶۶ بلندی بوته ذرت از قامت انسان می گذشت و هر جریب زمین یکصد بوشل’ حاصل می آورد. در طول بیست سال از پایان جنگ جهانی دوم کشاورزان موفق شدند با کمک مواد شیمیایی محصول را در واحد سطح دو برابر ترقی دهند، ولی از عواقب وخيم کاربرد مواد شیمیایی بی خبر یا نسبت به آن بی توجه بودند.
———————————————
بو شل واحد حجمی اندازه گیری غلات و معادل ۴ گالن است (حدود ۱۵ ليتر)
در بهار سال ۱۹۶۷ یک نفر از هفتاد و هشت هزار ساکن منطقه دکاتور به عنوان کشاورز وابسته به زمین و مصرف کننده کود نیتراته کشاورزی وقتی یک لیوان آب از شیر آشپزخانه خود برداشت متوجه شد که مزه غیر طبیعی دارد. آب شیر مستقیما از منبع آب منطقه بود که به نوبه خود از رودخانه تأمین می شد. او مقداری از آب را به مرکز بهداشت منطقه برد تا آزمایش شود.
در آنجا معلوم شد که تجمع مواد ازته در رودخانه و دریاچه به اندازه ای است که به مرز کشندگی رسیده است. نیترات (ازت) به تنهایی برای انسان چندان مضر نیست، ولی وقتی به وسیله باکتری های روده ای خورده و تغییر شکل داده شود ماده ای کشنده از آب در می آید و با کمک هموگلوبین خون تبدیل به متوموگلوبین شده و مانع رسیدن اکسیژن به خون می شود.
این زنجیره تغییرات باعث تولید بیماری متوموگلوبينوميا شده و به مرگ ناشی از خفقان می انجامد. کودکان نسبت به این بیماری بسیار حساس هستند و اخیرا نیز همه گیر شده است. قضية آلودگی آب رودخانه و دریاچه و ارتباط آب با کود نیتراته، مزارع ذرت کشاورزان منطقه را به شدت وحشت زده کرد، زیرا همه کشاورزان به مصرف این کود وابسته بودند و منابع اقتصادی برآورد کرده بودند که برداشت بیش از ۸۰ بوشل ذرت از هر جریب زمین تنها با کود شیمیایی از ته امکان پذیر است.
روش دیگر تأمین نیترات در خاک از پوسیدن مواد آلی در خاک است و در هر حال ذرت محصولی است که برای رشد به منابع وافر ازت نیاز دارد. از زمانهای قدیم پس از برداشت محصول، مواد اضافه گیاهی با خاک بر گردان می شد و به این ترتیب ازت مصرفی عمدتا به خاک بر می گشت.
هنوز هم مواد گیاهی و کود (دامی و انسانی) در بعضی کشورهای خاور دور و روستاهای خاورمیانه و کشورهای غیر صنعتی همین نقش را دارد. در همین زمان در نزدیکی منطقه دکاتور در کنار یک توقفگاه و کشتارگاه قدیمی و در کنار رودخانه می سی سی ہی خروارها تن باقیمانده فضولات حیوانات کشتار شده، طی سالها انبوه شده و می توانست مستقیما برداشت بشود و به مصرف برسد.
آقای بیرلی سرپرست طرح زباله وزارت کشاورزی در منطقه می گوید: اضافات مواد حیوانی از کشتارگاه های آمریکا برابر با تولید آن در طول تاریخ آمریکا است و این مقدار تا سال ۱۹۸۰ دو برابر خواهد شد. کشاورزان به جای مصرف این همه مواد از کودهای شیمیایی استفاده میکنند.
تنها در ایالت ایلینوی مصرف کودهای ازته طی سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۶ از ده هزار تن در سال به نیم میلیون تن رسیده و مرتبا به این مقدار افزوده می شود. چون همه کود ازته مصرفی به وسیله ذرت جذب نمی شود مقداری از آن جذب خاک می شود و به عمق پایین تر از دسترس ریشه ذرت می رود و در مناطقی مثل دکاتور وارد رودخانه و منابع آب مصرفی می شود و مشکلات اساسی به بار می آورد.
آقای جو نیکلاس بنیانگذار انجمن تغذیه طبیعی در آتلانتای ایالت تگزاس که یک پزشک جراح است می گوید: بررسی هایی که در مزارع غرب میانه آمریکا به عمل آمده نشان می دهد مزارعی که با کودهای ازته شیمیایی زیاد تغذیه شده توان تبدیل کاروتین به ویتامین A را از دست داده و در نتیجه علوفه گاوی محصول این مزارع از نظر ویتامین D و E فقیر است. دام هایی که از این علوفه تغذیه شدند نه تنها وزن کافی به دست نیاوردند، بلکه تولید مثل آنها نیز دچار اشکال و در نتیجه کشاورزان دچار خسارت مادی سنگین شدند.
تمرکز نیتروژن در مواردی، در سیلوی علوفه ایجاد انفجار کرده. مایعی که از زیر آن جاری شده هر پرنده یا چهارپای بد اقبالی را که از آن برای رفع تشنگی نوشیده تلف کرده و حتی تنفس اکسید نیتروژن باعث مرگ انسان نیز شده است. | خبر ضایعه کمربند ذرت خیز ایالت ایلینوی به سرعت منتشر شد و صداهای موافق و مخالفی را برانگیخت.
دکتر باری کا مونر رئیس مرکز (بیولوژی برای سیستم طبیعی دانشگاه واشنگتن در شهر سنت لوئیز ایالت میسوری آمریکا طی گزارشی به مجمع ساليانه انجمن آمریکایی برای پیشرفت علوم) رابطه بین کودهای ازته مصرفی در مزارع و آلودگی خطرناک آبهای منطقه را روشن کرد. دو هفته بعد معاون انستیتوی صنایع غذایی که وظیفه اصلی آن حمایت از صنایع دو میلیارد دلاری کودهای شیمیایی است، نسخه هایی از گزارش او را برای خاکشناسان وابسته به خود در دانشگاه و موسسات فرستاد تا برای جنگ متقابل آماده شوند.
اغلب این متخصصین که سال ها در تولید و توصیه مصرف کود شیمیایی، مهره های اصلی بودند آماده شدند که به همراهی کارکنان انستیتوی صنایع غذایی به جنگ دکتر کامونر و همکارانش بروند. دانشمند بی طرف دیگری به نام دانیل کوهل که متخصص فتوسنتز است برای رفع خطر، با کامونر همراه شد و نوشت این مسئله و نظایرش آن قدر جدی است که ممکن است سرنوشت کره زمین را در دست بگیرد.
البته همکارانش در دانشگاه واشنگتن او را متهم کردند که به مسائلی پرداخته که با اهداف اصلی دانشگاه ، یعنی تحقیق خالص، منافات دارد. دکتر کامونر با کتابی به نام (آخرین حلقه) به مقابله با همکاران خود رفت و ضمن ارائه شواهد نوشت: استفاده از کود ازته ممکن است به ازدیاد حجمی تولید ذرت و موفقیت اقتصادی منجر شود، ولی از نظر محیط زیست یک فاجعه است.
و طرح توصیه و تبلیغ و مصرف کود ازته در چنان حجم وسیعی را موفق ترین طرح تجارتی و نه کشاورزی نامید. وی وابستگی تدریجی کشاورز و زمین به کود ازته را به وابستگی شخص معتاد به مواد مخدر تشبیه میکند و می گوید: این طرح برای خود جا باز کرده و کشاورزان را به قلاب اعتياد گرفتار کرده است.
دکتر ویلیام آلبرشت استاد خاکشناسی دانشگاه میسوری که بیش از یک ربع قرن سابقه کار در توصیه مصرف خاک مناسب طبیعی و فواید آن برای دام و انسان و پرنده دارد می گوید: به نظر می رسد در این زمینه گاو هوشیارتر از انسان است، زیرا این حیوان علوفه سبز و با طراوت و بلندی را که به کمک کودهای شیمیایی رشد داده شده رها می کند و به چرای علوفه کوتاه تر اطراف می رود و آن را تا ریشه می چرد.
گاو اگرچه نمی تواند علوفه را به طریق علمی طبقه بندی کند و با حجم تولید در هر جریب آشنا نیست، ولی در تشخیص ارزش غذایی علوفه سالم از بیوشیمیست های ما متخصص تر است. دکتر آندره وايزن سرپرست تحقیقات مدرسه دامپزشکی الفورت در نزدیکی پاریس ضمن تحسين کارهای آلبرشت با او همراه شد و در سال ۱۹۵۹ کتابی تحت عنوان (خاک، گیاه و سرطان) انتشار داد، که به زبان انگلیسی هم ترجمه شد.
وی می گوید: تلاش انسان در جهت رسیدن به تولید بیشتر از واحد سطح زمین، و تغذیه جمعیت رو به افزایش جهان به صورتی است که به نظر می رسد او فراموش کرده خود از خاک است. آندره در سفری به اوکراین مشاهده کرد که یک نوع اسب غول پیکر فرانسوی که به اوکراین برده شده پس از چند نسل به قد و قواره اسب های قزاقستان تنزل پیدا کرده است.
او در کتاب خود با اشاره به این موضوع می نویسد: موجود زنده تصویر بیوشیمیایی محیط خویش است. اجداد ما به خوبی می دانستند که آنچه قدرت و سلامت انسان را تأمین می کند غبار حاصل از خاک است. او ضمن تنظیم و ارائه جداول و نمودارهای زیاد درباره نارسایی روش تعیین کیفیت مواد غذایی بر اساس تجزیه شیمیایی مواد و کنار گذاشتن تجارب بشری به سخنرانی آقای سینگ برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۵۲ اشاره می کند و می گوید:
آندره وایزن در سال ۱۹۵۷ در بخش کشاورزی دانشگاه دورهام انگلستان ضمن یک سخنرانی نظرات خود را برشمرد. رئیس دانشگاه در سخنان اختتامیه خود و در تأیید صحبت های او گفت: می پذیرم و صحیح است که علوفه ای که به نظر یک شیمیدان و با تکیه بر عناصر اصلی آن برای خوراک دام ایده آل تصور می شود لزوما برای گاو ایده آل نباشد.
در انگلستان آقای آندره و ادعاهایش در مورد نارسایی علوفه تصادف در مقابل آزمایش علمی قرار گرفتند. به او اطلاع داده شد که یک گله گاو ۱۵۰ رأسي دچار بیماری تن تانی است.
او در صحبت هایش با مسئول گاوداری متوجه شد که گاوها با علوفه تازه از مزارع کود داده شده با پتاسیم وافر تغذیه شده اند. او برای مزرعه دار شرح داد که وقتی پتاسیم فراوان در اختیار گیاه علوفه ای باشد، گیاه نسبت به جذب و ذخیره بیش از حد آن حریص و در نتیجه دچار کمبود مواد دیگری مانند منیزیم می شود. فقدان منیزیم باعث پیدایش بیماری تن تانی است.
وقتی دامپزشک محلی برای معالجه گاوها آمد آندره از او پرسید که آیا میزان مصرف پتاسیم در مزرعه علوفه متعلق به گاوداری چه اندازه است. دامپزشک که نمی دانست با یکی از بزرگترین متخصصان جهان روبرو است به سادگی گفت: این کار من نیست.
از مزرعه دار بپرس. وظیفه من معالجه گاوهای مریض است. آندره با اشاره به این واقعه می نویسد: من تصور میکنم که کار ما نباید به معالجه مستقیم انسان و حيوان منجر شود، بلکه باید ابتدا خاک را معالجه کنیم تا از لزوم معالجة زند گان بکاهیم.
او بخصوص نسبت به انتقال آثار تدریجی مصرف بیش از حد مواد شیمیایی از طريق ورائت اعلام خطر می کند. مصرف انبوه مواد شیمیایی به عنوان کود صنعتی از سال ۱۸۴۰ و با ارائه روش جدید برای تعیین نیاز گیاه به وسیله دانشمند برجسته و شیمیدان آلمانی آقای بارون جاستوس آغاز شد.
او به سادگی نوشت برای اینکه تعیین کنیم هر گیاه برای رشد به چه موادی احتیاج دارد کافی است نمونه بالغ آن را بسوزانیم و مواد موجود در آن را از راه تجزیه شیمیایی تعیین کنیم. کتاب او به نام (شیمی و کاربرد آن در فیزیولوژی) البته مؤثر بود و مصرف کودهای شیمیایی ازت، فسفات و پتاسیم که به گروه N. P . K معروف است به طرز چشمگیری باعث اضافه تولید شد،
اما در واقع این تولید کنندگان و توزیع کنندگان مواد شیمیایی بودند که به یکباره بازار پر رونقی به دست آوردند، در کنار این ماجرا، البته باید به نارسایی های مربوط به حذف دیگر عناصر طبیعی از محصولات غذایی و یا مصائبی مانند آنچه بر منطقه ذرت خیز ایالت ایلینوی رسید توجه داشت.
بعضی از دانشمندان، بیماری های چشم و بخصوص کوری ناگهانی را مربوط به این عامل دانسته اند. آنها در موضع مخالف می گویند: تئوری امداد از خاکستر، تئوری امداد از مرگ است نه از زندگی. یک پزشک و محقق داروسازی انگلیسی به نام رابرت مک کاریسون که پس از یک عمر تجربه و خدمات علمی به عنوان سرپرست انستیتوی پاستور در منطقه کونور هندوستان خدمت می کرد متوجه شد اهالی قبیله کوهپایه نشین هونزا که خود را از نوادگان اسکندر میدانند به ندرت مریض می شوند و نمونه بیماریهای قبایل مجاور در آنها دیده نمی شود.
تنها موردی که آنها را به مطب پزشک می آورد ناراحتی دود حاصل از آتش داخل چادر بود. افراد این قبیله با پای پیاده به مسافرت های ۱۲۰ مایلی کوهستانی می روند و در سرمای سخت زمستان کوهستان به منظور تفریح در یخ دریاچه دو سوراخ ایجاد می کنند، با شنا از یک سوراخ داخل و از سوراخ دیگر خارج می شوند. از نظر ذکاوت، نسبت به قبایل مجاور پیشرفته ترند و با آنکه به لحاظ تعداد در اقلیت هستند ولی کمتر مورد تهاجم قرار می گیرند و در جنگ ها همیشه پیروزند.
آقای کاریسون که ضمنا ریاست تحقیقات تغذیه هندوستان را بر عهده داشت و تحقیقات شخصی سه ساله او شامل کودهای شیمیایی و اثرات آن در امر تغذیه بود، دست به یک سلسله بررسی جالب زد. او نمونه هایی از مواد اصلی غذایی مناطق مختلف هندوستان را گرد آورد و شروع کرد به آزمایش روی نوعی موش که هر غذایی از جمله غذاهای انسانی را به راحتی میل میکند.
موشها با غذای قبیله های پاتانها و سیکها به سرعت فربه شدند. غذای بنگالی ها و کناری ها رشد کمتری نشان داد. اما غذای هونزاها که عبارت از حبوبات، سبزی، میوه، شیر و کره بز بود منجر به رشد بی سابقه و پرورش سالم موشها شد. موش های گروه آخر به سرعت رشد کردند و پر زاد و ولد بودند و هرگز مریض نشدند.
دکتر کاریسون موش های تغذیه شده با خوراک هونزاها را در سن ۲۷ ماهگی که برابر با پنجاه و پنج سالگی انسان است کشت و تشریح کرد و هیچ گونه مسئله ای در اجزای آنها نیافت. جالب تر اینکه موشها در تمام عمر متین، با عاطفه و فعال بودند. آقای کاریسون نتیجه دو سال تحقیقات خود در مورد تغذیه و سلامت را در یک سخنرانی در کالج جراحان انگلستان بیان کرد و اعلام داشت موشهای تحت آزمایش و افرادی که تغذیه مناسب شدند هرگز به مرضی مبتلا نشدند.
ژورنال پزشکی انگلستان در یک مقاله اساسی سخنرانی کاریسون را منعکس کرد و نوشت تغذیه مناسب از بروز بعضی بیماری ها جلوگیری میکند. پزشکان که در کتاب ها خوانده بودند عامل سینه پهلو: خستگی، سرما، عدم ورزش، ضعف ناشی از پیری و نظایر آن است، به اکتشافات كاريسون البته توجهی نکردند که می گفتند: در تمام موارد آزمایش فقط موش هایی دچار سینه پهلو شدند که نقص تغذیه داشتند.
او همین علت را برای امراض گوش داخلی، زخم معده و سایر ناراحتی ها ذکر کرد. کاریسون در دانشگاه پیتسبورگ آمریکا یک سخنرانی دیگر برای انجمن تحقیقاتی بیولوژیکی ایراد کرد و در آن ارتباط تغذیه و ناراحتی های گوارشی را از زبان تحقیق و علم نشان داد، ولی همکاران آمریکایی او هم مانند انگلیسی ها بی تفاوت به صحبت هایش گوش دادند و تحلیل او در مورد ارزش برتر غذای قبیله هونزا نسبت به جوامع به ظاهر متمدن غرب و زندگی دور از مرض آنها،
راه به جایی نبرد و در حقیقت کارهای اصلی کاریسون فقط زندانی ژورنال هندی تحقیقات پزشکی شد و بس! کاریسون تحقیقات دیگری روی مواد جدیدی که در سال ۱۹۲۱ ساخته شد و بعدة ويتامين نام گرفت انجام داد. مصرف ویتامین ها در زمان وی تازگی داشت، لذا او ویتامین های اکتشافی آقای کاسیمیر فانک، بیوشیمیست آمریکایی لهستانی تبار را روی پرندگان آزمایش کرد.
وی ثابت کرد رژیم معینی از ویتامین که در انسان باعث ورم غدد تیروئید می شود در کبوتران ایجاد بیماری تورم اعصاب می کند، در حالی که کبوتران دیگر که غذای عادی می خورند با آنکه میکروب این مرض را به همراه دارند مریض نمی شوند.
برای مطالعه ادامه مطالب اینجا کلید کنید…
