نام سازی : نگونسار اشاره به گلهای واژگون آن
نام رایج : سیکلامن ایرانی
نام انگلیسی :Cyclamen
نام علمی :Cyclamen persicum
خانواده : Primulaceae پامچالیان
شناسنامه : تا همین چند سال پیش تولید گل در انحصار فصل زمستان تا بهار بود اما هم اکنون واریته هایی از نگونسار تولید شده که می توان در تمام طول سال از آن گل تهیه کرد. پرورش سیکلامن به علت حساسیت آن به قارچ بوتری تیس و فساد پیاز و عامل ایجاد برگ و گل کمی مشکل است. حساسیت به حشرات خصوصا کنه مشکل دیگر تولید این گل است. تمامی واریته های سیکلامن تهیه شده از سیکلامن ایرانی است که بومی خاورمیانه است. سيكلامن برگهاي كروي شكل وسبز تيره دارد .گلهاي معطري به طول 2/5 تا 3 سانتي متري به رنگ صورتي وارغواني دارد .سيكلامن يك گياه زمستان گل است وباتوجه به اهميت گياهان زمستان گل اين گياه جايگاه خوبي در ايران براي توليد و صادرات دارد . از ويژگي هاي انحصاري ان ميتوان ازدياد شاخه هاي گل دهنده ان ميباشد .
نیازها :
نور :
به نور کاملا علاقه مند است، نور باید کافی باشد اما نباید در معرض نور مستقیم قرار گیرد ایجاد نیم سایه در گلخانه های بزرگ معمول است.
دما :
درجه حرارت 15-8 سانتیگراد برای سیکلامن مطلوب است این گیاه سرما دوست و جریان هوا هم به اندازه سرما برای آن مطلوب است. هنگامی که بدون برگ و در حال استراحت است به سرما نیاز دارد. حرارت مرکزی چه در گلخانه و چه در منازل از تغییرات شدید و آنی درجه حرارت جلوگیری می کند.
آبیاری :
در زمان گلدهی هفته ای دوبار و هنگام بدون گل یک بار درهفته آبیاری از زیرگلدانی صورت می گیرد. در گلخانه های بزرگ گیاه توسط سیستم قطره ای آبیاری می گردد. با خروج اولین برگ به تدریج دور آبیاری را بیشتر کنید، سطح کمپوست باید همیشه مرطوب باشد. هرگز روی پیاز را با خاک نپوشانید و آب ندهید. به خاک اجازه ندهید باتلاقی یا خشک شود.
رطوبت :
غبارپاشی نکنید، به منظور تامین رطوبت درون زیرگلدانی سنگ ریزه و آب بریزید و گلدان را روی سنگریزه قرار دهید. دقت کنید انتهای گلدان با آب تماس نداشته باشد.
تغذیه:
هنگامی که گیاه در دوران رشد و گلدهی است هر دو هفته یکبار با کودهای مایع طبق دستور فروشنده گیاه را تغذیه کنید.
خاک :
کمپوست لوم بهترین است.
تعویض گلدان :
بعد از تمام شدن دوره گلدهی هنگامی که برگهای پیر از بین رفتند گلدان را تعویض کنید. گیاه از در هم رفتن ریشه ها و کمبود جا لذت می برد به همین علت گلدان خیلی بزرگ انتخاب نکنید. درهنگام کاشت اندام ازدیاد (Corm) مواظب باشید فقط نصف آن داخل خاک قرار گیرد.
تمیز کردن :
با برس های نرم و ظریف برگها را پاک کنید. از براق کننده ها استفاده نکنید. غبارپاشی ممنوع است.
با شروع گلدهی و کمی دیرتر از آن سیکلامن در معرض فروش قرار می گیرد. برگهای براق و تمیز و وجود جوانه های باز نشده از نشانه های سلامت گیاه است. سه نوع گل و غنچه در گلدان به چشم تنها می آیند، غنچه های کوچک سبز رنگ، غنچه های بزرگتر و شروع به رنگدهی و بالاخره گلهای کاملا بازشده.
عوارض ودرمان:
برگها زرد شده و یکی یکی سقوط می کنند :
هوا به نهایت گرم و خشک است، گیاه را آبیاری کرده و به محل خنک تری منتقل کنید.
لکه های قارچی روی برگها دیده می شود :
عامل این بیماری قارچی قارچ بوتری تیس است، برگهای آلوده را قطع کنید تا عامل سرایت از بین برود، گیاه را با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی کنید.
اگر بدانید بهتر است
اگر تهیه بذر برای شما مهم است گرده افشانی با حرکت برس و انتقال دانه کرده از گلی به گل دیگر تعداد بذرها را زیادتر می کند.
حذف گلها و ساقه های پژمرده :
با پژمرده شدن برگ ها و گل ها با دو انگشت انتهای دمبرگ (ساقه) و دمگل نزدیک سطح خاک و Corm یکباره و یک ضرب آنرا بالا بکشید.
لکه های قهوه ای روی برگها مشاهده می شوند :
این عارضه به علت استفاده از براق کننده های شیمیایی است که بعضی مواقع توسط گل فروش ها برای جلب مشتری استفاده می گردد، شما از آن استفاده نکنید.
برگها چروکیده شده و آویزان هستند :
هوا به نهایت گرم و خشک است، گیاه را داخل روزنامه دولا بپیچید، تمام برگا در این حالت مستقیم و ایستاده هستند. کل گلدان در سطل یا هر ظرف دیگر که دارای 5 سانتیمتر آب است قرار دهید و نیم ساعت صبرکنید، سپس گلدان را از آب خارج کرده و اجازه دهید آب از زهکش خارج شود، برای 24ساعت روزنامه را برندارید و گلدان را در محلی سردتر قرار داده و آبیاری عادی را ادامه دهید. گیاه در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد.
نکته باریک تر از مو
اگر گیاه خود را بیاندازد و عاری از برگ گردد خاک را نگاه کنید در صورتیکه آب احتیاج داشته باشد فورا آن را آبیاری کنید و یاخاک مرطوب است، علت آن آفت شدید و آنی درجه حرارت است، انتقال به مکان گرم تر راه چاره است اما درجه حرارت بالاتر از 15 درجه نرود.
یک توصیه طلایی
ازدیاد سیکلامن با یک نوع پیاز بنام Corm است برای جلوگیری از پوسیده شدن آن آبیاری از طریق زیرگلدانی و از زیرانجام دهید.
برگهای جدید کوچک می مانند و گلها هم ظاهر نمی شوند :
گیاه احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد، هر14 روز یک بار آنرا تغذیه کنید.
برگها بی رنگ شده و در زیر آن تارهائی مشاهده می شود :
عارضه مربوط به حمله کنه قرمز گیاهی است، برگهای آلوده را حذف کرده هر هفته یک بار به آب آبیاری طبق دستور سم جذبی یا نفوذی اضافه کنید تا گیاه پاک شود.
برگ ها که در سیکلامن ساقه مانند هستند دراز و ضعیف می شوند :
تغذیه مصنوعی بیش از حد و یا بزرگ بودن بیش از حد گلدان عامل آن هستند شرایط را بازدید کنید، تغذیه را تا بهبودی گیاه متوقف کنید، هرگز غلظت ماده غذایی را زیادتر از دستور چاپ شده روی کود یا مایع غذایی نکنید. حجم گلدان را یک درجه پایین آورده و آنرا تعویض کنید.
رشد برگها متوقف شده وپشت برگها شدیدا خاک آلود است :
عارضه مربوط به کرم خاص سیکلامن است وعلاجی ندارد، برگهای آلوده را حذف و اگر گلدانهای سیکلامن دیگری دارید این گلدان را نابود کنید.
