گياهــان نســبت بــه شــوري خــاک حساســيت متفاوتــي دارنــد و بعضــي مي تواننــد شــوري را تحمــل کننــد کــه بــه آنهـا اصطلاحـا گياهـان متحمـل بـه شـوري گفتـه مي شـود. بعضـي ديگـر نسـبت بـه شـوري خـاک حسـاس هسـتند کـه جــزء گياهــان حســاس محســوب ميشــوند. گلهــا و گياهــان زينتـي جـزء گياهـان حسـاس بـه شـوري قلمـداد مي شـوند.

جدول بالا طبقه بندی نسبی گیاهان خاص به خاک های شور را نشان میدهد.
جدول بالا طبقه بندی نسبی گیاهان خاص به خاک های شور را نشان میدهد.

اثرات شوري روي رشد گياه:

شــوري خــاک از چنــد طريــق رشــد گيــاه را دچــار محدوديــت مي‌کنــد:

1 -آب قابــل اســتفاده گيــاه را کاهــش ميدهــد؛ بــه عبــارت ديگــر در خاکهــاي شــور، گياهــان زودتــر دچــار پژمردگــي ً ميشــوند کــه ايــن پديــده را اصطالحــا خشــکي فيزيولوژيکــي ميگوينــد. زيــرا بدليــل شــور بــودن خــاک، گياهــان نميتواننــد آب درون خــاک را جــذب کننــد.

2 -مســموميت؛ بعضــي از يــون هــا بــه مقــدار زيــاد در خــاک هــاي شــور وجــود دارنــد و بــر اثــر جــذب زيادشــان توسـط گيـاه، بـراي آن ايجـاد مسـموميت مي‌کننــد کــه از مهمتريــن آنهــا مــي تــوان کلر،ســديم و بــر را نــام بــرد.

3 -عــدم تعــادل تغذيــه اي؛ در خــاک هــاي شــور بدليــل وجــود زيــاد بعضــي از يــون هــا تغذيــه گيــاه، دچــار مشــکل ميشــود. بعنــوان مثــال در يــک خــاک شـور، بدليـل غلظـت زيـاد کلـر در محلـول خـاک و جـذب آن بوسـيله ي گيـاه، جـذب نيتــرات و ســولفات توســط گيــاه كــم ميشــود. در صورتيكــه نيتــرات و ســولفات از يون هــاي بســيار ضــروري در تغذيــه گيــاه هســتند. يــا بعنــوان مثــال، جــذب زيــاد ســديم توســط گيــاه، باعــث کاهــش جــذب پتاســيم مي شــود.

نــوع ديگــري از خاک هــاي داراي املاح زیاد اصطلاحا خاک هـاي سـديمي گفتـه مي شــوند يعنــي خاک هايــي کــه درصــد سـديم تبادلـي آنهـا زيـاد اسـت.

بطـور کلـي، مـا خـاک هـا را بـر اسـاس سـه پارامتـر ESP، pH، EC و يـا درصـد ســديم تبادلــي طبقهبنــدي مي‌کنيــم. خاک هــاي شــور، خاک هايــي هســتند کــه EC آنهـا بزرگتـر از ۴ و ESP يـا درصـد ســديم تبادلــي شــان بيشــتر از ۱۵ و pH کمتــر از 8.5 دارنــد.

خاک هــاي ســديمي EC کمتــر از ۴ و ESP بيشــتر از ۱۵ و pH بيشــتر از 8.5 دارنــد.

 حساسيت گياهان به شوري خاک
حساسيت گياهان به شوري خاک

اصلاح خاک هاي شور:

راه هــاي متفاوتــي بــراي اصــاح خــاک هــاي شــور و ســديمي وجــود دارد کــه بــه شــرح ذيــل اســت :

1 -اســاس اصـلاح خــاک هــاي شــور، آبشــويي اســت. يعنــي از طريــق مصــرف آب اضافــي، نمک هــاي محلــول را از خــاک شســت و شــو مي دهيــم؛

2 -امــا روش هــاي ديگــري هســت کــه اثـرات سـوء شـوري را کاهـش مـي دهنـد کــه مديريــت بهــره بــرداري از خاک هــاي شــور گفتــه ميشــود. بعنــوان مثــال، در خــاک هــاي شــور بايــد دور آبيــاري را کوتاهتـر بگيريـم بـه عبـارت ديگـر آبيـاري زود بـه زود انجـام شـود تـا غلظـت امـلاح در خــاک افزايــش پيــدا نکنــد؛

3 -همچنيــن در خاک هــاي شــور، بايــد کودهايـي اسـتفاده بکنيـم کـه اصطلاحـا ضريــب شــوري پائين تــري داشــته باشــند يعنـي كـود خـاك را شـورتر نكنـد؛

4 -اســتفاده از مــواد آلــي در خاک هــاي شــور؛

5 -اسـتفاده از سيسـتم مناسـب کشـت و کار كـه اثـرات شـوري را كـم كنـد؛

6 -تغيير روش آبياري

7 -استفاده از کودهای هیومیکی

اصــلاح خاک هــاي ســديمي کــه ESP بالايــي دارنــد بــا اصـلاح خاک هــاي شــور متفــاوت اســت، در ايــن خــاک هــا بايــد يکســري مــواد شــيميايي اصــلاح کننــده بــه خــاک اضافــه بکنيــم. مهمتريــن و بهتريــن مــوادي را کــه مــي تــوان در خاک هــاي کشــور ايــران اســتفاده کــرد گــچ يــا گوگــرد ميباشــد. گــچ همــان سـولفات کلسـيم اسـت. بـه عبـارت ديگـر داراي عنصــر کلســيم اســت. ايــن کلســيم روي ســطح ذرات خــاک، جانشــين ســديم ميشـود و سـديم را از سـطح ذرات خـارج کــرده و وارد محلــول خــاک مي‌کنــد وبعدا از طريــق آبشــويي، ســديم اضافــي خــارج مي شــود.

امــا زمانــي کــه گوگــرد اســتفاده مي‌کنيــم گوگــرد توســط يــک باکتــري بنــام تيوباســيلوس دبــو اکســيدانس در خــاک اكســيد ميشــود و توليــد اســيد ســولفوريک مي‌کنــد. اســيد ســولفوريک بــر روي آهــک خــاک اثــر کــرده و توليــد گــچ مي‌کنــد و گچــي کــه بديــن ترتيــب توليــد مي شــود کار اصــلاح را انجــام مي دهــد.

مقاومــت گياهــان مختلــف بــه درصــد ســديم تبادلــي خــاك:

 مقاومــت گياهــان مختلــف بــه درصــد ســديم تبادلــي خــاك
مقاومــت گياهــان مختلــف بــه درصــد ســديم تبادلــي خــاك

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *